Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u pacjentek w wieku rozrodczym. Szacuje się, że dotyczy nawet 10–15% kobiet, choć wiele z nich przez lata pozostaje bez rozpoznania. Objawy bywają różne – od nieregularnych miesiączek i trudności z płodnością po trądzik, przetłuszczanie się skóry, wypadanie włosów, przyrost masy ciała czy wahania nastroju. W Klinice Słowiańskiej widzimy PCOS nie jako „chorobę jajników”, ale jako zaburzenie złożonego układu hormonalno-metabolicznego, które wymaga całościowego spojrzenia.
W diagnostyce i terapii PCOS najważniejsze jest poznanie przyczyn, a nie tylko łagodzenie objawów. PCOS powstaje w wyniku zaburzonej komunikacji między przysadką mózgową, jajnikami, nadnerczami i tkanką tłuszczową. U jednych pacjentek dominują czynniki metaboliczne, u innych – nadmierna aktywność androgenowa lub stres prowadzący do podwyższonego poziomu kortyzolu.
Podczas pierwszej konsultacji w Klinice Słowiańskiej w Poznaniu lekarz nie zaczyna od recepty, lecz od rozmowy. Analizujemy przebieg cyklu, długość snu, sposób odżywiania, reakcję organizmu na stres, aktywność fizyczną i historię skóry. Takie holistyczne podejście pozwala wychwycić wzorce, które często umykają w standardowej diagnostyce.
Standardem w Klinice Słowiańskiej w Poznaniu jest pełny panel hormonalny, który obejmuje: TSH, FT4, FT3, prolaktynę, estradiol, progesteron, testosteron (łącznie z frakcją wolną i SHBG), DHEA-S i 17-OH-progesteron. W celu oceny rezerwy jajnikowej wykonujemy również AMH.
Równocześnie analizujemy parametry metaboliczne – glukozę i insulinę na czczo, lipidogram, enzymy wątrobowe i witaminę D. Te wartości często ujawniają wczesne stadium insulinooporności lub stłuszczenia wątroby, które idą w parze z PCOS.
Nowoczesna analiza VISIA Canfield pozwala ocenić nie tylko powierzchnię, lecz także głębsze struktury skóry. System wykorzystuje obrazowanie multispektralne, dzięki czemu ujawnia ukryte przebarwienia, rozszerzone pory, uszkodzenia UV czy stan naczyń krwionośnych. To cenne narzędzie, gdy trądzik lub nadmierne przetłuszczanie się skóry są objawem hiperandrogenizmu.
Z kolei DermaLab Cortex mierzy nawilżenie, TEWL (przeznaskórkową utratę wody), pH i sprężystość. W praktyce oznacza to możliwość oceny bariery naskórkowej i poziomu zapalnego napięcia skóry – częstych konsekwencji zaburzeń insulino-androgenowych.
Dopełnieniem diagnostyki jest analiza składu ciała (np. pomiar masy mięśniowej, tłuszczu trzewnego i kąta fazowego), która pokazuje, jak organizm reaguje na dysregulację hormonalną. Pacjentki z dominującym typem metabolicznym mają zazwyczaj zwiększoną ilość tłuszczu trzewnego, co wymaga strategii ukierunkowanej na poprawę wrażliwości insulinowej i aktywację tkanki mięśniowej.
Każda pacjentka z PCOS ma inny profil biologiczny. W praktyce wyróżniamy cztery fenotypy, od klasycznego (z oligowulacją i hiperandrogenizmem) po łagodne formy metaboliczne. W Klinice Słowiańskiej w Poznaniu analizujemy, który mechanizm jest dominujący – hormonalny, metaboliczny, zapalny czy neuroendokrynny. Pozwala to dopasować terapię do faktycznych potrzeb organizmu, a nie do uśrednionego schematu.
Nie każda kobieta z PCOS musi przyjmować te same leki – niektórym wystarczy przywrócenie równowagi glikemicznej i redukcja stresu, inne wymagają farmakoterapii lub stymulacji owulacji pod kontrolą ginekologa.
Nasze podejście opiera się na współpracy lekarza endokrynologa, ginekologa, dietetyka klinicznego, psychologa i kosmetologa medycznego. Każdy specjalista widziany osobno to część układanki – razem tworzymy pełny obraz zdrowia pacjentki.
Lekarz prowadzący dobiera terapię indywidualnie – od metforminy lub progesteronu po łagodne strategie fitohormonalne. W przypadku nadmiernego androgenizmu celem jest nie tylko obniżenie poziomu testosteronu, ale przywrócenie prawidłowego rytmu owulacyjnego i odciążenie osi podwzgórze-przysadka-jajnik.
W każdym planie terapii znajduje się element edukacji żywieniowej. Dieta o niskim ładunku glikemicznym, zwiększona ilość błonnika, odpowiednia ilość białka i kwasów omega-3 oraz regularny sen i aktywność fizyczna (zwłaszcza trening oporowy i spacery po posiłkach) – to podstawa. Pracujemy również nad rytmem dobowym: regulacją kawy, światła i momentów odpoczynku, bo kortyzol i melatonina wpływają na owulację tak samo jak estrogen.
Skóra jest lustrem hormonów. Dlatego w naszych gabinetach prowadzimy terapie przywracające równowagę na poziomie lokalnym i komórkowym:
Hydrodermabrazja próżniowa oczyszcza pory, redukuje łojotok i poprawia mikrokrążenie, co normalizuje pracę gruczołów łojowych.
Laseroterapia Er:YAG i Nd:YAG pobudza odnowę kolagenu, rozjaśnia przebarwienia pozapalne i reguluje mikrokrążenie skóry. Zastosowanie podwójnej długości fali pozwala działać zarówno na warstwę naskórkową, jak i głębsze struktury dermalne.
Mezoterapia próżniowa z peptydami biomimetycznymi (np. oligopeptyd-54, oligopeptyd-71, dekapeptyd-10 i kwas hialuronowy) stymuluje wzrost włosów, poprawia ukrwienie skóry i hamuje miniaturyzację mieszków włosowych typową dla łysienia androgenowego.
Te procedury działają w pełnej synergii z leczeniem ogólnoustrojowym, wzmacniając efekt terapii medycznej i metabolicznej.
PCOS to nie tylko zaburzenie cyklu, ale także wyzwanie emocjonalne. W klinice rozumiemy, że trądzik czy problemy z masą ciała mogą uderzać w poczucie pewności siebie. Dlatego łączymy terapię hormonalną z opieką psychologiczną i technikami redukcji stresu. Przewlekłe napięcie aktywizuje kortyzol i zaburza cykle owulacyjne – dlatego nauka relaksacji i oddechu jest tak samo ważna jak badania krwi.
W praktyce oznacza to, że pacjentka wychodzi z gabinetu nie tylko z planem leczenia, ale z planem życia dopasowanym do jej biologii i rytmu.
W Klinice Słowiańskiej w Poznaniu stosujemy zasady medycyny funkcjonalnej – czyli szukamy źródła zaburzenia, zanim pojawi się choroba. PCOS zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2, nadciśnienia czy stłuszczenia wątroby, dlatego profilaktyka jest tu elementem terapii. Pracujemy nad poprawą wrażliwości insulinowej, redukcją stresu oksydacyjnego i wyrównaniem mikroelementów (cynku, selenu, witamin z grupy B, magnezu).
Medycyna longevity – czyli medycyna długowieczności – to naturalne przedłużenie tej filozofii. Regularna ocena VISIA, DermaLab Cortex oraz kontrola składu ciała pozwalają śledzić, jak organizm odpowiada na terapię i jak starzeje się biologicznie. Widzimy w tym nie tylko leczenie objawów, ale prewencję przedwczesnego starzenia metabolicznego i hormonalnego.
Po ok. 3–6 miesiącach prowadzimy ponowną ocenę hormonalną i funkcjonalną. Analizujemy nie tylko wyniki laboratoryjne, ale również zmiany w kompozycji ciała, skórze i nastroju. U większości pacjentek widać poprawę już po kilku miesiącach – wyrównanie cykli, zmniejszenie trądziku, spadek tłuszczu trzewnego i większą energię życiową. To potwierdzenie, że działanie na przyczynę, a nie objaw, przynosi najtrwalsze rezultaty.
Bo łączymy naukę, technologię i empatię. Każdy element naszego postępowania – od laboratorium po rozmowę – jest częścią większej filozofii: rozumieć, nie zgadywać. Nie proponujemy gotowych schematów, lecz projekt równowagi dla każdej pacjentki.
W PCOS nie chodzi o walkę z objawami, lecz o przywrócenie harmonii między hormonami, skórą i umysłem. Kiedy organizmu nie traktujemy fragmentarycznie, a całościowo – zaczyna on pracować z nami, a nie przeciwko nam.
Dr n. med. Arleta Szczęsna – specjalistka ginekologii, endokrynologii i położnictwa, założycielka Kliniki Słowiańskiej w Poznaniu.
Łączy medycynę funkcjonalną, estetyczną i hormonalną, koncentrując się na zdrowiu kobiet w każdym wieku. W swojej praktyce zajmuje się m.in. terapią menopauzy, zespołu policystycznych jajników (PCOS), zaburzeń metabolicznych, leczeniem otyłości i trądziku hormonalnego.
Tworzy interdyscyplinarny zespół ekspertów, który łączy diagnostykę hormonalną, metaboliczną, trichologiczną i regeneracyjną w modelu nowoczesnej medycyny funkcjonalnej.
W Klinice Słowiańskiej w Poznaniu wierzymy, że zdrowie to równowaga – jeśli masz pytania o swoje samopoczucie, zapraszamy do rozmowy.
Pamiętaj, że informacje w artykule mają charakter edukacyjny i nie zastępują konsultacji lekarskiej.
